Facebook ging in mei naar de beurs, het aandeel Apple ging door het dak en Samsung werd de grootste smartphonemaker in de wereld. In Nederland overklaste ASML het oude moederbedrijf Philips. Een jaaroverzicht van de technologiesector in zeven grafieken.

Crisis of niet, de smartphone-revolutie zette zich in 2012 verder voort. Samsung en Apple wisten weer tientallen miljoenen meer telefoons en tablets te verkopen dan in 2011.

In een revolutie heb je naast winnaars ook verliezers. Nokia en Blackberry behoorden zeker tot de laatste groep, maar in bredere zin waren pc-makers de gebeten hond. Z24 vat het jaar samen in zeven grafieken.

Facebook naar de beurs

Mark Zuckerberg heeft het niet zo op nette kleding. De oprichter van Facebook loopt het liefst rond in een capuchontrui. Dat kwam hem op kritiek te staan van enkele analisten, die vonden dat hij een onvolwassen indruk maakte. Daar trok ‘Zuck’ zich niks van aan. Op 18 mei luidde hij gewoon in zijn capuchontrui de openingsbel van technologiebeurs Nasdaq. Op die dag ging Facebook namelijk naar de beurs tegen een prijs van 38 dollar per aandeel. Daarmee kreeg het bedrijf een waardering van meer dan 100 miljard dollar, het grootste beursdebuut van een internetfirma ooit.

Het aandeel kon de introductiekoers niet vasthouden en verloor al snel de helft van zijn waarde. De 38 dollar was misschien wat aan de hoge kant, de sociale netwerksite zit voorlopig in ieder geval goed in de cash. Met een schatkist van ruim 10 miljard dollar kan Facebook de komende jaren verder bouwen aan hun service. De grootste slag tot nu toe is de aankoop van foto-app Instagram voor 1 miljard dollar.

Toch hing er een naar luchtje aan de beursgang. Door technische problemen kwam de handel in de aandelen de eerste uren moeizaam op gang, waardoor grote groepen beleggers naar eigen zeggen flinke verliezen opliepen. Bovendien bleek dat Morgan Stanley, die de beursgang begeleidde, informatie had achtergehouden voor beleggers. De zakenbank kreeg daarvoor een boete van 5 miljoen dollar.

Inmiddels is het aandeel opgekrabbeld naar 26 dollar. Beleggers zijn iets optimistischer over de kansen van Facebook om geld te verdienen aan de bijna 1 miljard gebruikers. Volgend jaar moet blijken wat Zuckerberg naast een cadeauservice, online gokken en zoekadvertenties nog meer in petto heeft.

Bezoek Hyves keldert

Met ons eigen sociale netwerk gaat het een stuk minder. Het bezoek aan Hyves is dit jaar gehalveerd, blijkt uit cijfers van de Stichting Internet Reclame. Bovendien vertrekken de lucratiefste doelgroepen voor adverteerders: hoogopgeleiden en de mensen die dagelijks de beslissing nemen over de boodschappen. En juist met advertenties verdiende Hyves tot nu toe zijn geld.

Het is dan ook geen verrassing dat Hyves in financieel opzicht onder de maat presteert. TMG spreekt al kwartalen achtereen van 'tegenvallende resultaten' bij het sociale netwerk. In het derde kwartaal drukte Hyves het resultaat van de internetactiviteiten van TMG sterk. De uitgever zoekt naar manieren om toch nog iets aan de aankoop te hebben. Zo worden technici van Hyves ingezet elders binnen TMG, al zijn de beste mensen inmiddels vertrokken. Ook wil TMG een clouddienst beginnen met de ongebruikte servers van Hyves.

ASML parel op de beurs

Voor een ander Nederlands bedrijf was er wel goed nieuws. Chipmachinefabrikant ASML sloot dit jaar een deal met de chipbouwers Intel, Samsung en TSMC. Het concern uit Veldhoven ontvangt 1,38 miljard euro van de deelnemende bedrijven voor de ontwikkeling van nieuwe machines. De drie klanten kopen daarnaast voor 3,85 miljard euro 23 procent van de aandelen ASML.

Philips verdiende honderden miljoenen aan de beursgang van ASML in 1995. Maar ASML ging zelf nog veel meer verdienen. Vorig jaar maakte het Veldhovense bedrijf een winst van 1,5 miljard euro. Daarmee verdient de chipmachinemaker tegenwoordig meer dan Philips, dat nog wel vier keer zoveel omzet.

ASML is ook wat beurswaarde betreft inmiddels groter dan moeder Philips zoals blijkt uit de bovenstaande grafiek. ASML is het Apple van Nederland, schreef Z24's Patick Beijersbergen dan ook niet voor niets.

Apple door het dak

Voor het echte Apple uit Cupertino was het een uitzonderlijk jaar op de beurs. Het aandeel van het technologieconcern bereikte een historisch hoogtepunt van 700 dollar per aandeel vlak na de introductie van de iPhone 5. Daarmee werd Apple het meest waardevolle beursbedrijf ooit.

De topman van Apple, Tim Cook, profiteerde daarvan. De opvolger van wijlen Steve Jobs kreeg in augustus 2011 circa 1 miljoen voorwaardelijke aandelen als beloning mee voor 2012. Die waren toen de beurskoers piekte in september ongeveer 700 miljoen dollar waard. Begin december is dat pakketje aandelen fors minder waard, maar nog altijd zo’n 527 miljoen dollar. Achter Apple wisselden de techgiganten Microsoft en Google van plek. Voor het eerst in de geschiedenis is het zoekbedrijf op de beurs meer waard dan het softwareconcern uit Redmond.

Samsung verovert de markt

Voor Apple was er ook goed nieuws op smartphonegebied. Door de iPhone 5, die op 12 september werd gepresenteerd, vlogen er ruim 40 procent meer iPhones over de toonbank dan in 2011. Maar nog betere berichten waren er voor het Zuid-Koreaanse Samsung, dat met de Galaxy S3 een nieuw vlaggenschip introduceerde. Daarvan zijn er tot nu toe meer dan 30 miljoen verkocht.

Samsung zette de onwaarschijnlijke groei van 2011 dit jaar door, en is nu met afstand marktleider qua smartphones. Ook de 'normale' mobiele telefoons van Samsung gaan als een speer: het Zuid-Koreaanse concern onttroonde na 14 jaar Nokia als grootste telefoonfabrikant ter wereld.

De Finse mobieltjesmaker kan het allemaal niet meer bijbenen. De nieuwe Lumia-reeks slaat niet aan bij consumenten, waardoor Nokia uit de top vijf van grootste smartphonemakers zakte. Andere smartphonefabrikanten als HTC en Blackberry-maker RIM verloren ook marktaandeel. Zelfs Apple ging, gemeten in marktaandeel, achteruit, voornamelijk door de spectaculaire groei van Samsung.

Besturingssystemen voor smartphones

De dominantie van Samsung is terug te zien in de populairste besturingssystemen: 2012 was het jaar van Android. Het marktaandeel van Google's mobiele besturingssysteem groeide naar 75 procent in het derde kwartaal. Door die enorme massa aan gebruikers kiezen ontwikkelaars er steeds vaker voor om eerst voor Android te ontwikkelen in plaats van iOS. En dat is in potentie een bedreiging voor Apple.

Research in Motion, (RIM), het bedrijf achter de Blackberry, bleef terrein verliezen. De introductie van nieuwe smartphones en een hagelnieuw OS is uitgesteld tot 30 januari 2013. Volgend jaar is het jaar van de waarheid voor de telefoonmaker uit het Canadese Waterloo.

Dit jaar werd ook een nieuwe versie van Microsoft's mobiele besturingssysteem gelanceerd. Het veroveren van marktaandeel met Windows Phone blijkt moeilijk sinds de introductie in oktober 2010. Daar verandert de samenwerking met het kwakkelende Nokia niks aan.

De vraag is of het met Windows Phone 8 wel gaat lukken om de derde plek te pakken na Android en iOS. Heikel punt: oude telefoons met Windows Phone 7 kunnen niet worden bijgewerkt naar Windows Phone 8. Dat zal zwaar vallen bij mensen die de sprong hebben gewaagd naar Windows Phone.

Pc-markt zakt in

Microsoft lanceerde nog meer dit jaar: Windows 8. Het geesteskind van de inmiddels vertrokken Steven Sinofsky moet mobiel en desktop verenigen. Maar de verkopen vallen vooralsnog tegen. Daarbij heeft Microsoft te kampen met een moeilijke pc-markt. Het aantal verscheepte pc’s zit in een dip, mede door opkomst komt smartphones en tablets. Ook houden consumenten door de economische crisis de hand op de knip.

Het is afwachten of de pc-markt zich herstelt in 2013. Aan de opmars van smartphones en tablets lijkt vooralsnog geen einde te komen.

Lees ook de volgende techartikelen

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl